Conclusión e peche

A nivel persoal, o mes de novembro foi unha especie de “volta á orixe”. En Nicaragua descubrín unha realidade moi similar ao que podía ser a Galicia rural fai 3 ou 4 décadas e da que eu, grazas aos meus avós, aínda lembro.

Falo da agricultura de subsistencia, das pequenas casas onde vivían grandes familias, de non ter auga corrente e ter que quentar a auga na cociña, non ter baño nas casas e ter que saír a unha letrina externa, transportar as cousas con xugadas de bois ou en burro, as mulleres levando na cabeza un cesto de roupa para lavar no río, os nenos xogando na rúa con calquera cousa como pelota e porterías,... e con todo isto non son menos felices.

Está ben recordar os pequenos luxos cotiás dos que hoxe xa non nos damos conta e que cousas que hoxe nos resultan indispensables realmente non o son.

Viaxar, coñecer outra cultura, xente doutros países, poder aportar algo a persoas que o necesitan, abrir a mente a outras realidades, aprender e ensinar, por estas e moitas outras razóns difíciles de explicar pero que se viven e se gravan, Vacacións con Traballo é unha oportunidade única.

Graciñas a tod@s  os que me seguistes, queda pechado este blog!!

La Poza de la Muta

Hoxe toca outra de sendeirismo, unha ruta impresionante na que a metade do camiño recorrese por un bonito sendeiro polo monte para chegar ata esta poza. Pero o mellor está por chegar... vedes as rochas a esquerda da cascada??

Pois por aí continúa a camiñata!!! A segunda parte faise seguindo o cauce do río, polas rochas, facendo escalada, por unha paisaxe impresionante. Toda unha aventura!!!

O enlace para que o poidades ver en Google Earth (aínda que non se ve nada porque sae con moitas nubes)

Las 3 señoritas

Non vos vou presentar a 3 rapazas nicas, senón unha ruta de sendeirismo que leva desde a aldea de Palmira, ata uns cumios coñecidos como "Las 3 señoritas", porque nesa zona se perderon unhas rapazas. Estes tres cumios considéranse tamén como centros ceremoniais chorotegas, onde facían sacrificios humanos para venerar aos seus deuses.

 O camiño ten a súa dificultade, xa que hai unhas pendentes bastante considerables, pero sobre todo pola calidade do chan, que é granuloso e tórnase esbaradizo, pero ao chegar arriba e gozar das vistas, olvídanse estes esforzos.

Eiquí vos deixo o enlace para que a poidades ver en Google Earth.

Música, cultura e turismo

Onte mantivemos unha reunión cos compoñentes de varios grupos musicais tradicionais para sensibilizalos sobre as oportunidades do turismo en Totogalpa e cómo eles poden ser partícipes deste desenvolvemento.

Desde o INPRHU amosóuselle como o turista busca conectar coa poboación local, polo que gusta de coñecer as súas actividades, ritos, artesanías,... e como non, a súa música. Por iso se resaltou a importancia de recuperar e manter os auténticos ritmos nicas (son nica e mazurca), deixando de lado ritmos foráneos como a cumbia ou a ranchera.

Os grupos presentaron as súas necesidades, tanto de instrumentos como de indumentaria, que na medida do posible serán achegados con fondos deste proxecto.

Tamén as letras das cancións poden axudar a  describir as belezas deste territorio, polo que se convocou un concurso de creación de cancións con ritmos tradicionais e que na súa letra falen de Totogalpa.

Ao rematar a reunión os participantes amosábanse moi contentos por ter participado, e ilusionados coa idea de poder facer o que máis lles gusta, tocar a súa música.

Qué fago nas miñas Vacacións con Traballo?

O meu traballo en Telpochcallí é unha especie de asesor turístico, dentro dun proxecto de desenvolvemento turístico cultural comunitario para mellorar os ingresos de 235 familias de 17 comunidades de Totogalpa.

O proxecto está encabezado pola ONG española Treball Solidari a través da AECID, e nun prazo de 2 anos pretende crear as condicións necesarias para que a poboación indíxena de Totogalpa, os Chorotegas, poidan mellorar a súa situación económica e cultural mediante o desenvolvemento do turismo a nivel local e nacional.

Nun período tan breve como é a miña estancia, a miña contribución serán as achegas que poida facer ás accións que se están a levar adiante nestes momentos, como a avaliación de rutas de sendeirismo, elaboración do inventario de recursos turísticos, melloras na sinalización, deseño de elementos promocionais,...

Mans á obra!

Benvida a Telpochcallí

O xoves foi o meu primeiro día de traballo, xa que o martes deixáronme recuperar da viaxe e o mércores era o Día de Defuntos, festivo nacional.

A chegada ao Telpochcallí resulta impactante, xa que o edificio destaca coa súa estrutura, o seu nome e dúas serpes voadoras que simbolizan o coñecemento e que se confontran porque tal coñecemento pode ser usado tanto para o ben como para o mal. Esta será a primeira das historias que agocha o edificio.

Cunha visita guiada vou coñecendo as instalacións e aos traballadores do Telpochcallí, que é un Centro de Educación Alternativa Rural, é dicir, un centro educativo eminentemente práctico, dirixido e adaptado ás necesidades da poboación local, polo que cobran especial importancia as tarefas agropecuarias, con diversidade de cultivos (iuca, papaia, tomate, pemento, frixoles,...), gando porcino e avícola e acuicultura.

Ademais de Centro Educativo é un Centro Tecnolóxico, onde se experimenta con variedades, técnicas de cultivo, acumulación de auga,...para despois facer a transferencia ás comunidades locais, que a pesar de vivir en gran medida da agricultura, non coñecen cales son os mellores cultivos e técnicas para sacar rendemento as súas terras.

O segundo elemento característico do edificio do Telpochcallí son as súas columnas. As dúas centrais mostran unha representación da planta do teocintle (antecesor do millo) e as 9 restantes están divididas en gravados na pedra que van explicando a historia dos indíxenas chorotegas desde a súa chegada de territorio mexicano ata a actualidade. Un edificio que conta historias, paréceme unha gran idea e ademais capacitaron a varios traballadores para guiar e contar esta historia.

Cruzando o Atlántico por vez primeira

Cruzar o charco foi unha experiencia moi tranquila, só unha advertencia, coidado ao abrir os iogures no avión, tenden a expandirse!!

O meu primeiro contacto con América foi o aeroporto de San José, ten unha imaxe moi marcada, acorde ao turismo de natureza, biodiversidade,… que para min ten Costa Rica. As tendas de recordos e libros están feitas de madeira, as cafeterías anuncian café natural dos cafetais costarricenses e a moqueta debuxa formas de follas, todo isto nun edificio moderno, confortable e moi ben servido.




O vó a Managua foi rapidiño, con algunhas turbulencias e ao chegar, tras pasar o control de migracións alí estaba a esperar por min Don Luís do INPRHU, que xunto co chofer Don Francisco me achegaron ata Somoto. Don Luís explicoume algunhas cousas de eiquí e preguntoume polas dalá, pero o meu cansazo facía que fose dando cabezadas.

Ao chegar a Somoto recibiunos Don Bislan, que será o meu anfitrión durante este mes, amosoume a miña habitación e debido as horas e ao cansanzo xa marchei a durmir.